Fjala e plotë e Ministrit të Brendshëm Taulant Balla në çeljen e ministerialit të Ministrave të Brendshëm të BE dhe Ballkanit Perëndimor në kuadër të Procesit të Berlinit:
Është kënaqësi e madhe për mua t’ju uroj mirësardhjen në Tiranë në një ditë shtatori me kaq diell. Kjo është ngjarja e parë ndërkombëtare që organizoj si ministër i Brendshëm, pas 18 vitesh në Parlament si drejtues i mazhorancës, deri kohët e fundit dhe natyrisht, do t’ju kërkoj ndjesë nëse bëj ndonjë gabim, duke qenë se jam i ri në këtë detyrë dhe jam shumë i lumtur t’ju bëj me dije që mbrëmë policia shqiptare kreu një operacion mjaft të suksesshëm kundër lëndëve narkotike. Për këtë jam shumë krenar dhe t’iu dërgoj një përshëndetje të madhe jo vetëm në emrin tim, por edhe në emrin tuaj.
Po lëmë pas një sezon turistik mjaft intensiv. Falë reformave të guximshme dhe vendosmërisë së qeverisë tonë, këtë vit Shqipëria ishte në majën e vendeve me rritjen më të madhe në turizëm, me mbi 50%. Në patëm një numër rekord turistësh, përtej çdo pritshmërie. Ky sukses është një shembull i gjallë i ndikimit të bashkëpunimit rajonal.
Falënderimet e mia të sinqerta shkojnë për kolegët e vendeve fqinje: Greqisë, Italisë, Malit të Zi, Maqedonisë së Veriut e sigurisht Kosovës, për operacionet e kontrollit pa pengesa që i provova vetë personalisht në secilën pikë kalimi të kufirit shtetëror.
Disa prej jush mund ta kenë vënë re nga postimet e mia në rrjete sociale që unë e ktheva në mision të vizitoja personalisht çdo pikë kalimi të kufirit, ku përshëndeta turistët që vinin në Shqipëri. Siç e shihni, këtë vit ne jo vetëm promovuam turizmin por në i dhamë prioritet sigurisë. Në njëfarë mënyrë, unë u bëra një zyrtar i kufirit që uronte mirëseardhjen turistëve.
Për më tepër, si një vend në rritje e zhvillim, në jemi të bashkuar dhe të vendosur në qëllimin për të forcuar lidhjet e bashkëpunimit mes nesh. Një vend që është ngjitur në mënyrë të qëndrueshme në shkallën e rritjes dhe zhvillimit, Shqipëria është shembull i shquar i një rrugëtimi për të përqafuar me krahë hapur të ardhmen dhe një dëshmi e shpirtit të palëkundur të popullit të saj dhe dëshirës së përbashkët për një të nesërme të ndritur.
Ky është Ministeriali i parë në një seri ngjarjesh që do të kulmojnë me samitin e Procesit të Berlinit që do të zhvillohet në Tiranë muajin e ardhshëm si një gur themeli historik. Si i tillë, merr në konsideratë çështje me rëndësi të madhe jo vetëm për vendet tona, por edhe për evropianët. Drejtimi është i qartë: të forcojmë angazhimin tonë të përbashkët dhe të përballemi me problemin e krimit të organizuar transnacional, të forcojmë kontrollet e integruara kufitare dhe të arrijmë një traktat kundër kërcënimeve kibernetik për sigurinë në Ballkanin Perëndimor.
Duke bërë këtë, jemi dëshmitarë të shkatërrimit të madh ekonomik dhe social të shkaktuar nga krimi i organizuar, që minon vetë themelet e institucioneve tona demokratike. Përpjekja jonë e përbashkët drejt anëtarësimit në BE është fari orientues, e që forcon angazhimin tonë për të luftuar krimin. Për këtë qëllim, ne rekomandojmë forcimin e shkëmbimit të informacioneve, rekomandojmë ngritjen e partneriteteve dhe përmirësimin e bashkëpunimit ndërmjet agjencive.
Në fushën e menaxhimit të migracionit, Procesi i Berlinit na inkurajon që zbatojmë një qasje të llogaritur dhe shumëplanëshe. Ajo kërkon konvergjencën e pikëpamjeve të ndryshme, që kërkon pajtimin e përpjekjeve tona humanitare me domosdoshmëritë e paprekshmërisë dhe stabilitetit të kufijve. Përpjekjet tona kolektive rreken të vendosin një ekuilibër që siguron një kalim të rregullt dhe të ligjshëm për migrantët, ndërkohë që tkurr modelet e migracionit të parregullt që përbëjnë një problem për burimet tona dhe paraqesin sfida për shoqëritë tona.
Këtu përfshihet planifikimi strategjik, zhvillimi i politikave në Ballkanin Perëndimor dhe një thirrje për BE-ja që të kontribuojë më shumë në ndërtimin e kapaciteteve, dixhitalizimin dhe sigurinë kufitare dhe forcimin e migracionit të sistemit.
Shqipëria është prekur nga flukset migratore, si pasojë e zhvillimeve në vendet e ndryshme të origjinës dhe tranzitit në Azinë Jug-Qendrore dhe Lindjen e Mesme.
Gjatë vitit 2022 në vendin tonë janë kapur në situatë të parregullt 8335 emigrantë. Megjithatë, krahasuar me vitin 2021, kur u numëronim 18,496 emigrantë të parregullt të huaj, ne shohim që ka rënie të shifrave. Një rënie në shifra ka edhe në vitin 2023. Këtë e dëshmojnë shifrat e gjashtëmujorit të parë të këtij viti.
Unë inkurajoj të gjithë ne që të mundësojmë shkëmbimin më efektiv të informacionit dhe të dhënave për menaxhimin e kufijve midis të gjitha vendeve të rajonit. Ne kërkojmë gjithashtu bashkëpunim praktik me partnerët ndërkombëtarë për të trajtuar çështjet e migracionit, veçanërisht në vendet e rajonit që mund të përfitojnë nga informacioni i shpejtë dhe i shpejtë në lidhje me krimin e organizuar dhe lidhjen e çështjeve të migracionit brenda tij.
Gjithashtu, u shpreh rëndësia e politikave ekzistuese si Plani i Veprimit i BE-së për Ballkanin Perëndimor. Partnerët evropianë duhet të zgjerojnë bashkëpunimin në drejtim të krijimit të sistemeve të fuqishme të shkëmbimit të informacionit, masave të përbashkëta, menaxhimit të kujdesshëm të kufijve dhe vlerësimeve gjithëpërfshirëse të rrezikut për të parandaluar krimet ndërkufitare nga skajet ndërkufitare, është një kontekst i dukshëm që thekson rëndësinë kritike të trajnimit dhe burimeve.
Shqipëria është dëshmitare e sulmeve seriale dhe të tmerrshme në hapësirën e saj kibernetike që sollën si rrjedhojë një prej dëmeve më të mëdha që kanë pësuar ndonjëherë sistemet tona.
Këtu përfitoj nga mundësia që të falënderoj partnerët tanë strategjikë për ndihmën e tyre të menjëhershme, megjithëse ajo çfarë na mungoi ishte një mekanizëm i paralajmërimit të hershëm, apo një rrjet ekspertësh të cilët do ta zgjidhnin dhe do të përballeshin me këtë kërcënim në një kohë të arsyeshme.
Në këtë përpjekje le të mos harrojmë rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar për të reduktuar e ulur natyrën ndërkombëtare të kërcënimeve kibernetike.
Rekomandojmë po kështu bashkëpunimin lokal, ngritjen e një hapësire kibernetike dhe shkëmbimin e përvojave dhe praktikave më të mira. Ofrimi i mbështetjes teknike dhe trajnimi i specialistëve të sigurisë, dhe identifikimi i hapësirave në infrastrukturën tonë të sigurisë kibernetike, është kyç për t’u përgjigjur së bashku ndaj këtyre kërcënimeve në rritje.
Shqipëria dhe rajoni ende vazhdojnë të mbeten të izoluara, prej nismave kryesore lidhur me sigurinë kibernetike. Ashtu siç hapësira kibernetike kërkon përforcime dhe terreni i saj është i lëvizshëm, njëlloj migrojnë edhe kërcenimet ndaj saj. Prandaj ne kërkojmë përfshirjen e vendeve tona në rrjetin CSIRT, në kuadër të direktivës NIS 2.
Me integrimin e përshpejtuar tashmë është koha për të rigjallëruar dhe forcuar linjat e komunikimit. L ta konsiderojmë këtë një Shengen kibernetik, në të cilin rajoni mund të ketë rrugë të hapura drejt sigurimit të vetvetes e më pas edhe të BE nga këto kërcënime të reja.
Sot në fakt jemi në një rrugë që kërkon angazhim të pa lëkundur e këmbëngulje. Vendimet që marrim në këtë sallë kanë rëndësi përtej kufijve, dhe prekin jetën e aspiratat e individëve të panumërt. Mbetemi të bashkuar në këtë përpjekje serioze të jemi të angazhuar ndaj një të ardhmeje më të sigurte, më të begatë për Ballkanin Perëndimor për BE, dhe botën. Faleminderit shumë dhe e konsideroj këtë takim të hapur.
Konkluzionet e Ministerialit të Ministrave të Brendshëm të BE-së dhe Ballkanit Perëndimor në kuadër të Procesit të Berlinit, që u mbajt në Tiranë, të cilat u bënë publike nga ministri shqiptar i Brendshëm Taulant Balla:
Së pari, në datë 14 shtator 2023, Ministrat e Brendshëm të Procesit të Berlinit, duke u pritur nga ministri i Brendshëm i Shqipërisë, u takuan në Tiranë për të diskutuar mënyrat konkrete për të rritur bashkëpunimin, mbështetjen për të vënë në zbatim programin e çështjeve të brendshme të Ballkanit Perëndimor në kuadër të Procesit të Berlinit.
Së dyti, ministrat e Brendshëm theksuan vlerën strategjike të fuqizimit të besimit, përmirësimit të bashkëpunimit në luftën kundër krimit të organizuar transkombëtar, rritjen e bashkëpunimit brenda sferës së menaxhimit të integruar të kufirit, dhe përdorimin e mënyrave të tjera për të trajtuar çështje të sigurisë kibernetike në një përpjekje të bashkërenduar rajonale.
Së treti, ministrat ranë dakord për të pasur një fokus më të fortë tek menaxhimi i integruar i kufijve, përfshi këtu zhvillimin e strategjive, bashkërendimin e mëtejshëm të nismave ndërmjet vendeve të Ballkanit perëndimor, ndërkohë që kërkojnë një mbështetje më të fortë nga BE, për fuqizimin e kapaciteteve, procesin e dixhitalizimit dhe sigurisë së kufirit dhe migracionit.
Së katërti, duke pasur parasysh rëndësinë e planeve ekzistuese si Plani i Veprimit të BE për Ballkanin Perëndimor, kishte marrëveshje për të ruajtur momentin dhe punën e duhur për të trajtuar çështjet migratore si përparësi në rajon dhe domosdoshmëria për mbështetje të mëtejshme nga partnerët europianë për ndërtimin e sistemeve të shkëmbimit të informacionit, veprimeve të përbashkëta dhe analizës së riskut, për të monitoruar kufijtë në formë efektive dhe kontrolle të krimeve të kalimit kufitar, u theksua si thelbësore në këtë moment si dhe theksimi i trajnimeve të mëtejshme dhe pajisjeve që kërkohen.
Së pesti, ministrat theksuan vendosmërinë e tyre në luftën kundër krimit të organizuar, e cila së pari dhe mbi të gjitha shkakton dëm të madh financiar, minon të drejtën e qytetarëve për sigurinë dhe kohezionin social si edhe besimin e tyre në sistemin demokratik dhe proceset demokratike. Krimi transkufitar jo vetëm që ka qenë dëmtues për shtetet anëtare, por edhe për qytetarët e vendeve aleate e partnere të tyre.
Së gjashti, njohja e anëtarësimit në BE si katalizator në luftën kundër krimit të organizuar, duke kuptuar këtë gjë, të gjithë pjesëmarrësit kanë kërkuar nevojën për më shumë bashkëpunim, jo vetëm ndërmjet njëri – tjetrit, por edhe me BE dhe agjencitë ndërkombëtare për të luftuar çdo lloj krimi në mënyrë efikase, prandaj kërkohet një nivel më i lartë informimi me agjencitë e BE-së. Task Forca të përbashkëta si dhe punë e përbashkët për aspekte të ndryshme specifike të krimit të organizuar si trafikimi i qenieve njerëzore, kontrabanda, por edhe trafikimi i lëndëve narkotike, u përcaktua si mënyra e duhur për të ecur përpara, si edhe bashkëpunimi ndërmjet agjencive, agjencive të zbatimit të ligjit, atyre të prokurorisë, të gjyqësorit, të sektorit publik. Angazhimi me median u pa si shumë i rëndësishëm për të parandaluar përhapjen e krimit të organizuar dhe vendet e Ballkanit Perëndimor kërkuan intensifikimin e mëtejshëm me agjencitë e zbatimit të ligjit të BE-së.
Së shtati, ministrat ranë dakord që lufta kundër krimit të organizuar kërkon edhe punë të mëtejshme për standardet e sigurisë dhe ato rregullatorë, prandaj kërkohet reagim i përbashkët dhe i bashkërenduar nga shtetet anëtare të BE dhe partnerët ndërkombëtarë duke përdorur metoda praktike si dhe veprime të ndryshme administrative, mandate rregullatorë, por edhe njohuritë e duhura dhe kjo kërkon edhe hetime të mëtejshme të përbashkëta kriminale në qendër të së cilave vihen anëtarët e grupeve kriminale të organizuar.
Së teti, pjesëmarrësit theksuan bashkëpunimin ndërkombëtar në rritje që kërkohet duke pasur parasysh natyrën transkombëtare të kërcënimeve kibernetike dhe bashkëpunimi rajonal është shumë i rëndësishëm për të luftuar këtë lloj krimi.
Pjesëmarrësit theksuan rolin e qendrave rajonale dhe kombëtare të kibernetikës si mënyra më e mirë e mundur për të bashkërenduar bashkëpunimin në rajonin e Ballkanit perëndimor dhe BE-në.
Së nënti, mbështetja e bashkërenduar operacionale dhe teknike, pra një platformë, është më se e domosdoshme për sa i përket paralajmërimit të hershëm të kërcënimeve në Ballkanin perëndimor. Vendet e Ballkanit Perëndimor në mënyrë shprehimore kanë kërkuar që të jenë të përfshira në rrjetin CSIRT brenda për brenda direktivës NIS 2. Nevoja për asistencë, si nevoja për të ofruar mbështetje me teknologji, trajnime për ekspertët e sigurisë kibernetike, informacione për boshllëqet apo hendeqet e ndryshme që ekzistojnë në infrastrukturën e sigurisë kibernetike, janë thelbësore për të përmirësuar reagimet dhe përgjigjet tona ndaj kërcënimeve kibernetike dhe për rritjen e sigurisë. Gjithashtu janë të domosdoshme aktivitete, të cilat ofrojnë mbështetje financiare dhe të përcaktuar për çdo shtet për kapacitet e Ballkanit perëndimor.
Së dhjeti, edhe nevoja për të harmonizuar kuadrin kombëtar, duke standardizuar në fakt politikat e sigurisë kibernetike dhe qasjet e ndryshme në vende të ndryshme, sepse kjo është kyçe për të ruajtur infrastrukturën kritike e në veçanti është e cenueshme sa u përket sulmeve kibernetike. Faleminderit të gjithëve.